Vitamin D jedinstven je među vitaminima! Za početak, to je vitamin kojeg ne možemo naći u većini namirnica, a izuzetak su masne ribe, žumance jajeta ili proizvodi koji su vještački obogaćeni ovim vitaminom, piše “Lepa & Srećna“.
Zapravo, vitamin D nema mnogo zajedničkog sa ostalim vitaminima jer se on sintetiše u organizmu, za šta je neophodno Sunčeva svjetlost.
Neki naučnici čak vjeruju da vitamin D skoro da djeluje kao hormon, a veliki dio imunog sistema ima receptore za vitamin D. Zbog svog značaja, vitamin D uvršten je u spisak esencijalnih lijekova Svjetske zdravstvene organizacije, listu preparata neophodnih da bi zdravsteni sistem bio bezbjedan i efikasan. Za razliku od njega, multivitamini, na primjer, uopšte nisu na mnogim listama neophodnih suplemenata.
1. Jedan od najpoznatijih pozitivnih zdravstvenih efekata adekvatnog nivoa vitamina D je zdravlje kostiju.
Osteoporeza, osteopenija, rahitis kod djece i osteomalacija kod odraslih po pravilu su povezani sa niskim nivoom vitamina D i u tom slučaju uzimanje ovog vitamina pomaže. Novija istraživanja pokazuju da, takođe, može biti prevencija od padova i fraktura te se preporučuje uzimanje većih doza vitamina D.
Međutim, istraživači tvrde da je “vitamin sunca” kako ga još zovu, povezan i sa drugim oboljenjima.
2. Dijabetes tipa 2
Dvanaestogodišnje istraživanje čiji su rezultati objavljeni u aprilu 2018. godine pokazalo je da je kod učesnika sa nižim vitaminom D (30 nanograma po mililitru) bio veći rizik od dijabetesa 2 ili predijabetesa.
3. Depresija
Sunčeva svjetlost obezbeđuje organizmu mogućnost da sintetiše vitamin D, a pošto se mnogi osjećaju depresivno tokom zimskih mjeseci kad je ove svjetlosti malo, prirodno se otvara pitanje povezanosti vitamina D i depresije.
Istraživanje iz 2008. godine pokazalo je da povećano uzimanje vitamina D može značajno da smanji simptome depresije, naročito kod gojaznih osoba. Takođe, skorija studija, potvrdila je vezu depresije i niskog nivoa vitamina D.
4. Kardiovaskularna oboljenja
Naučnici Univerziteta Ohajo sproveli su 2017. godine istraživanje u kojem su koristili nanosenzore da otkriju vezu između vitamina D i zdravlje srca i krvnih sudova.
Tako su mogli da prate ćelije koje oblažu krvne sudove i utiču na cirkulaciju krvi. Ove ćelije ugrožene su visokim pritiskom i dijabetesom, a malo je lijekova koji ih mogu obnoviti – jedan od njih je vitamin D!
5. Demencija i Alchajmerova bolest
Istraživanje iz 2014. godine bavilo se odnosom vitamina D i faktora rizika različitih tipova demencije, uključujući i Alchajmerovu bolest. Predmet je bilo više od 1600 starijih osoba koji na početku nisu bolovali od demencije. Vitamin D nije se pokazao kao čudesno sredstvo koje spriječava demenciju, zaključak je bio da se ovo oboljenje češće javlja ako je nivo vitamina D umjereno nizak.
Kod onih gdje je on bio ekstremno nizak, rizik je bio 125 posto veći! Još konkretnije – 70 posto osoba sa niskim nivoom vitamina D imalo je veći rizik od razvoja baš Alchajmerove bolesti.
Sve ovo ukazuje da se nivo vitamina D mora pažljivo pratiti. Još se premalo zna o ovom vitaminu, ali manjak treba da nas navede na redovno izlaganje suncu (u bezbjednim terminima), kao i uvođenje namirnica bogatih vitaminom D u ishranu. Suplementaciju treba da kontroliše ljekar.
